Έχεις πιάσει ποτέ τον εαυτό σου να σιγοτραγουδάει ένα κομμάτι ξανά και ξανά, χωρίς καν να το θέλεις; Αν ναι, τότε έχεις βιώσει το φαινόμενο του “earworm” – εκείνης της μελωδίας που εισβάλλει στο μυαλό μας και αρνείται να φύγει. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό και τι κάνει κάποια τραγούδια τόσο επίμονα;
Τι Είναι το “Earworm”;
Ο όρος προέρχεται από τη γερμανική λέξη Ohrwurm και αναφέρεται σε μουσικά μοτίβα που επαναλαμβάνονται ακούσια στο μυαλό μας. Πρόκειται για ένα κοινό φαινόμενο, που, σύμφωνα με έρευνες, το 90% των ανθρώπων το βιώνει τακτικά.
Τα Χαρακτηριστικά των “Earworms”
Δεν κολλάει στο μυαλό μας οποιοδήποτε τραγούδι. Συνήθως, πρόκειται για κομμάτια με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
• Απλή, επαναλαμβανόμενη μελωδία: Όσο πιο εύκολη και αναγνωρίσιμη είναι μια μελωδία, τόσο πιο πιθανό είναι να γίνει “earworm”.
• Απρόσμενα διαστήματα ή ρυθμοί: Τα τραγούδια με μικρές εκπλήξεις στον ρυθμό ή στα φωνητικά έχουν μεγαλύτερη επίδραση.
• Συναισθηματική σύνδεση: Αν ένα τραγούδι συνδέεται με μια έντονη στιγμή ή συναίσθημα, μπορεί να κολλήσει πιο εύκολα.
Γιατί το Μυαλό μας τα Επαναλαμβάνει;
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το φαινόμενο του “earworm” οφείλεται στη λειτουργία της μνήμης. Ο εγκέφαλος προσπαθεί να ολοκληρώσει μουσικά μοτίβα που παραμένουν ατελή, αναγκάζοντάς μας να τα επαναλαμβάνουμε. Επίσης, η μουσική διεγείρει περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μάθηση και τη συναισθηματική αντίδραση, καθιστώντας ορισμένα τραγούδια αδύνατο να ξεχαστούν.
Πώς να το Ξεφορτωθείς
Αν ένα τραγούδι έχει κολλήσει στο μυαλό σου και θέλεις να το διώξεις, μπορείς να δοκιμάσεις:
• Να ακούσεις το τραγούδι ολόκληρο, ώστε να ολοκληρωθεί η «μουσική λούπα» στο μυαλό σου.
• Να αποσπάσεις την προσοχή σου με μια άλλη δραστηριότητα.
• Να τραγουδήσεις ή να ακούσεις ένα διαφορετικό κομμάτι.
Το “earworm” είναι ένας από τους τρόπους που ο εγκέφαλός μας αλληλεπιδρά με τη μουσική. Κι αν και μερικές φορές μπορεί να μας εκνευρίζει, είναι απλώς μια απόδειξη του πόσο ισχυρή και ανεξίτηλη είναι η μουσική εμπειρία στη ζωή μας.